Niska emisja jest to emisja zanieczyszczeń ze źródeł o wysokości emitorów nie przekraczających 40 m, głównie z kominów, stosowanych w sektorze mieszkaniowym oraz emisja substancji o charakterze toksycznym (w tym trwałych zanieczyszczeń organicznych). Powoduje ona m.in. wysokie stężenia zanieczyszczeń powietrza na poziomie przygruntowym.
Niska emisja to również emisja komunikacyjna i emisja pyłów i szkodliwych gazów z lokalnych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób. Najczęściej stosuje się węgiel tani, a więc o złej charakterystyce i niskich parametrach grzewczych. Na terenach zamieszkanych przez ludność materialnie uboższą dodatkowy problem stanowi zjawisko spalania w domowych piecach grzewczych odpadów komunalnych.
Problemy związane z niską emisją wynikają również ze:
– stosowania w mieszkalnictwie komunalnym i indywidualnym niskosprawnych urządzeń grzewczych;
– spalania złej jakości paliw energetycznych (zasiarczonych, zasolonych, zapopielonych i niskokalorycznych węgli, mułów węglowych, a także wszelkich odpadów z gospodarstw domowych);
– złego stanu technicznego urządzeń i instalacji kotłowych oraz nieprawidłowej ich eksploatacji.
Zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstawania, bardzo często są to obszary o zwartej zabudowie mieszkaniowej. Niska emisja jest źródłem wielu różnych zanieczyszczeń, m.in. pyłów PM (ang. particulate matter) oraz trwałych zanieczyszczeń organicznych, np. HCB, PCDD/F- Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i dibenzofurany czy WWA). Zjawisko niskiej emisji jest szczególnie powszechne w południowej Polsce, głównie ze względu na dostępność węgla kamiennego.
W przypadku spalania odpadów największy udział mają spalanie odpadów przemysłowych i niebezpiecznych, zwłaszcza w zakładach posiadających jedynie proste systemy ograniczenia emisji zanieczyszczeń lub całkowicie ich pozbawionych.
Wśród zanieczyszczeń emitowanych z procesów spalania paliw stałych do szczególnie niebezpiecznych zaliczane są pyły, PM10 i PM2,5, które, posiadając rozwiniętą powierzchnię, zdolne są do adsorpcji substancji będących trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi. Wskutek tego PM10 i PM2,5 odpowiedzialne są za choroby układu oddechowego i krążeniowego, różnego rodzaju alergie.