Raport o stanie środowiska

Na stronie internetowej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Gdańsku możemy znaleźć coroczny raport o stanie środowiska w województwie pomorskim.

Podczas badań dotyczących stanu powietrza atmosferycznego analizowano następujące zanieczyszczenia:

-dwutlenek siarki

-dwutlenek azotu

-tlenek węgla

-benzen

-pył zawieszony PM10 (w tym arsen, ołów, kadm, nikiel, benzo(a)piren)

-pył zawieszony PM2,5

-ozon.

 

Biorąc pod uwagę kryterium Ochrony Zdrowia dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla, i benzen nie przekraczają dopuszczalnych norm. Najwyższe stężenie tlenku węgla jest w Starogardzie Gdańskim, jednak nie przekracza norm.

W przypadku analizy pyłu PM10 wyznacza się poziomy dopuszczalne stężenia średniorocznego i średniodobowego. We wszystkich stacjach pomiarowych odnotowano dni z przekroczeniami norm, dopuszczalne jest jednak jego przekroczenie do 35 dni w ciągu roku. Na trzech stacjach :  w Wejherowie, Kościerzynie, Starogardzie Gdańskim odnotowano przekroczenia wynoszące więcej niż 35 dni. Dla aglomeracji trójmiejskiej nie zaobserwowano przekroczeń.

Benzo(a)piren występujący w pyle PM10 kilkakrotnie przewyższa normy z kryterium ochrony zdrowia. Jego stężenie jest jednak niższe niż w latach ubiegłych.  W Gać, Gdyni i Władysławowie odnotowano najniższe stężenia tej rakotwórczej substancji.

Średnioroczne przekroczenia dla pyłu zawieszonego PM2,5 obserwowane są na stacji pomiarowej w Kościerzynie.

Przekroczenia docelowego poziomu benzo(a)piranu i pyłu zawieszonego wykazują sezonową zmienność stężeń,  najwyższe stężenie odnotowuje się w okresie grzewczym jest to spowodowane tzw. niską emisją.

W przypadku ozonu nieprzekraczane są normy docelowe, jednakże problemem staję się osiągnięcie do roku 2020 celu dotyczącego obniżenia stężenia ozonu w powietrzu atmosferycznym.

Spalanie odpadów w domach

1.            Czego i z jakiego powodu  nie powinno się spalać w piecach domowych?

– papieru, ponieważ może być oddany na makulaturę i wykorzystany ponownie, co pozwoli ocalić drzewa, natomiast jego potencjał grzewczy jest znikomy

Czy wiesz, że:

Papier jest on bielony związkami chloru,

pokryty drukiem jest wykonywany farbami z dużą zawartością metali ciężkich.

– plastiku, gumy, ponieważ do spalania wymaga bardzo wysokiej temperatury, której niemożliwe jest uzyskanie w piecu domowym, ponadto uwalnia do atmosfery szereg bardzo szkodliwych i negatywnie wpływających na zdrowie substancji

Czy wiesz, że:

Spalając 1 kg odpadów z PCV (polichlorku winylu) wytwarzamy aż 180 l gazowego chlorowodoru, który łącząc się z parą wodną tworzy kwas solny.

– śmieci, ponieważ powinno się je segregować i utylizować przez specjalistyczne zakłady. Wartość energetyczna niewielka, zaś szkodliwość i zanieczyszczenie środowiska potężne.

Czy wiesz, że:

Spalając 1 kg pianki tapicerskiej, która jest składnikiem mebli, obuwia, odzieży wytwarza się 50 litrów cyjanowodoru, tworzącego w połączeniu z wodą kwas pruski- jedną z najsilniejszych trucizn.

Podczas spalania farb, impregnatów lub lakierów wytwarzają się duże ilości substancji smolistych, które osadzają się na rusztach pieca. Może to grozić awarią pieca lub pożarem domu. Farby zawierają także metale ciężkie np. rtęć.

 

2.            Dlaczego spalanie odpadów w domach jest niebezpieczne?

– ponieważ przy niskiej temperaturze odpady nie są spalane efektywnie w związku z czym do atmosfery dostają się substancje szkodliwe pochodzące z rozpadu śmieci

– ponieważ dym ze spalania jest uwalniany na niewielkich wysokościach i przy bezwietrznej lub wilgotnej pogodzie dostaje się do przypowierzchniowych warstw powietrza, którym oddychamy, a przez to narażamy się na choroby układu oddechowego

 

3.            Jakie niebezpieczeństwa grożą nam za sprawą spalania odpadów w domach?

– choroby górnych dróg oddechowych

– podrażnienie lub zapalenie spojówek i błon śluzowych

– alergie

– zmiany skórne

– wyższe ryzyko chorób nowotworowych

– niedotlenienie organizmu

 

4. Spalając folię, karton po mleku, kolorowa gazetę czy środki higieniczne narażasz siebie i swoich bliskich na oddychanie trującym powietrzem.

Skażeniu ulega pokarm, a to może prowadzić do poważnych chorób.

Uwolnione przy spalaniu odpadów do atmosfery związki chemiczne wracają na ziemię i przybierają różną formę:

• WWA czyli wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym benzo(a)piren, cyjanowodór, chlorowodór oraz dioksyny i furany. Działają rakotwórczo, objawiając się po kilkudziesięciu latach.

• kwaśnych deszczy,

• pyłu zawierającego metale ciężkie,

• odkładają się w glebie skażając rośliny,

• zatruwają wody, pokarm dla ludzi i pasze dla zwierząt,

• tlenku węgla, który jest trujący, wiąże czerwone krwinki, utrudniając transport tlenu w organizmie, oddziałuje także na centralny układ nerwowy,

• dwutlenku siarki, który powoduje u ludzi trudności w oddychaniu a u roślin zanik chlorofilu i zamieranie liści,

• tlenków azotu, które są przyczyną podrażniania i uszkodzenia płuc, chorób płuc, uszkodzenia liści,

• metali ciężkich: kadmu, rtęci, tytanu, arsenu, kobaltu, niklu, selenu, ołowiu, chromu

 

Czy wiesz, że:

Z każdą szklanką mleka, z nabiałem, z każdym kawałkiem mięsa  do organizmu człowieka dostają się dioksyny. Te toksyczne związki odkładają się w tkankach tłuszczowych zwierząt,  które konsumujemy. Uszkadzają nam  system odpornościowy, niszczą układ hormonalny zaburzając działanie estrogenu, testosteronu, insuliny, hormonów tarczycy.

5.            Co zrobić, aby ograniczyć spalanie odpadów?

– stosować takie produkty, do jakich spalania przeznaczony jest piec, aby uzyskać maksymalne efekty grzewcze

– wykorzystać alternatywne technologie nie emitujące do środowiska zanieczyszczeń, takie jak ogrzewanie gazowe, panele słoneczne, podłączenie do elektrociepłowni

– prowadzić segregację odpadów i wyrzucać je do przeznaczonych do tego celu pojemników lub odwodzić do wyznaczonych punktów

– prowadzić akcje edukacyjne, w celu uświadomienia ludności o niebezpieczeństwach dla ich samych, wynikających ze spalania odpadów domach.

Kilka słów o niskich emisjach
Kraków ma jedno z najwyższych poziomów zanieczyszczeń w Europie, głównie właśnie przez niskie emisje. Zdjęcie dzięki uprzejmości www.brudnykrakow.wordpress.com, autor: ERIK
Kraków ma jedno z najwyższych poziomów zanieczyszczeń w Europie, głównie właśnie przez niskie emisje. Zdjęcie dzięki uprzejmości www.brudnykrakow.wordpress.com, autor: KRIS

Niska emisja jest to emisja zanieczyszczeń ze źródeł o wysokości emitorów nie przekraczających 40 m, głównie z kominów, stosowanych w sektorze mieszkaniowym oraz emisja  substancji o charakterze toksycznym (w tym trwałych zanieczyszczeń organicznych). Powoduje ona m.in. wysokie stężenia zanieczyszczeń powietrza na poziomie przygruntowym.

Niska emisja to również emisja komunikacyjna i emisja pyłów i szkodliwych gazów  z lokalnych kotłowni węglowych i domowych pieców grzewczych, w których spalanie węgla  odbywa się w nieefektywny sposób. Najczęściej stosuje się węgiel tani, a więc o złej  charakterystyce i niskich parametrach grzewczych. Na terenach zamieszkanych przez ludność materialnie uboższą dodatkowy problem stanowi zjawisko spalania w domowych piecach  grzewczych odpadów komunalnych.

 

Problemy związane z niską emisją wynikają również ze:

– stosowania w mieszkalnictwie komunalnym i indywidualnym niskosprawnych urządzeń grzewczych;

– spalania złej jakości paliw energetycznych (zasiarczonych, zasolonych, zapopielonych i niskokalorycznych węgli, mułów węglowych, a także wszelkich odpadów z gospodarstw domowych);

– złego stanu technicznego urządzeń i instalacji kotłowych oraz nieprawidłowej ich  eksploatacji.

 

Zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstawania, bardzo  często są to obszary o zwartej zabudowie mieszkaniowej. Niska emisja jest źródłem wielu różnych zanieczyszczeń, m.in. pyłów PM (ang. particulate matter) oraz trwałych zanieczyszczeń organicznych, np. HCB, PCDD/F-  Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny i dibenzofurany czy WWA). Zjawisko niskiej emisji jest szczególnie powszechne w południowej Polsce, głównie ze względu na dostępność węgla kamiennego.

 

W przypadku spalania odpadów największy udział mają spalanie odpadów przemysłowych i niebezpiecznych, zwłaszcza w zakładach posiadających jedynie proste systemy ograniczenia  emisji zanieczyszczeń lub całkowicie ich pozbawionych.

Wśród zanieczyszczeń emitowanych z procesów spalania paliw stałych do szczególnie niebezpiecznych zaliczane są pyły, PM10 i PM2,5, które, posiadając rozwiniętą powierzchnię,  zdolne są do adsorpcji substancji będących trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi.  Wskutek tego PM10 i PM2,5 odpowiedzialne są za choroby układu oddechowego i krążeniowego, różnego rodzaju alergie.